类别 全部 - ชุมชน - อาหาร

作者:Chaninat Sincharunsak 5 年以前

453

มรดกพื้นถิ่น

ภูมินิเวศแหล่งน้ำในท้องถิ่นอีสานใต้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อวิถีชีวิตของชุมชน โดยมีการตั้งชื่อบ้านตามแหล่งน้ำต่าง ๆ เช่น ละหาน และ บึง ชุมชนโนนยางเป็นตัวอย่างที่ดีของการอนุรักษ์ป่าเชิงวัฒนธรรม ซึ่งยังคงอุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งอาหารและรายได้ของคนในชุมชน เช่น ป่าบุ่ง-ป่าทามที่ประกอบด้วยหนองน้ำและกุดหลายแห่ง พื้นที่เหล่านี้ยังมีความสำคัญในเรื่องความเชื่อและพิธีกรรม อีกทั้งยังมีอาหารพื้นเมืองที่มีเอกลักษณ์ เช่น ข้าวโป่ง และอาหารจากแมลงที่มีคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณทางยา นอกจากนี้ กะพ้อซึ่งเป็นไม้พื้นถิ่นภาคใต้ มีประโยชน์ในหลายด้าน ตั้งแต่การทำเครื่องใช้ในครัวเรือนจนถึงการใช้ในพิธีกรรม ใบสามารถใช้ห่อขนมหรือมุงหลังคา ก้านใบใช้ทำเสื่อ พัด และอุปกรณ์ดักปลา ลำต้นใช้ทำขนำและเฟอร์นิเจอร์ ส่วนรากใช้เป็นยาสมุนไพรสำหรับหญิงคลอดบุตร ทั้งหมดนี้สะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างธรรมชาติและวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่น

มรดกพื้นถิ่น

มรดกพื้นถิ่น

แมลงอาหารโปรตีนจากผืนป่าและท้องทุ่ง

คติความเชื่อ
แมลงวันปล่อยมูล(ขี้ไข่ข๋าง)บนฝากระติบข้าวถือว่าเจ้าบ้านจะโชคร้ายต้องทำพิธีเสียเคราะห์
บึ้ง เดินผ่านหน้าบ้านใคร เชื่อว่าผู้นั้นจะแม่เคราะห์ร้าย
ผึ้งมาทำรังในบ้าน เจ้าของบ้านจะโชคดี
ความสนุกสนาน
จับแมลงคาท(ด้วง)มาชนกัน
เครื่องประดับ
ปีกแมลงทับ
สรรพคุณทางยา
แมลงสาบ

รักษาโรคตับ

แมงกุดจี่

รักษาโรคซาง

มดแดง

ใช้รักษาแผลสด แผลถูกพิษสัตว์กัดต่อย

อาหารจากแมลง
จี่
ป่น
ทอด
คั่ว
แกง

"ห้วย ละหาน ธาร เลิง" ภูมินิเวศแหล่งน้ำของคนพื้นถิ่น

ผืนน้ำเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์คนโบราณตั้งชื่อบ้านตามแหล่งน้ำนั้นๆ
ชื่อลักษณะทางกายภาพ
เลิง บึง มาบ น้ำปุ้น บุ่ง/ทาม ละหาน ดูน พรุ ชี

พื้นที่ชุ่มน้ำ ชุมชนโนนยาง ป่าวัฒนธรรมอีกแห่งหนึ่งในอีสานใต้

ในเขตอีสานใต้
ชุมชนโนนยางยังอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งเพราะพันธุ์วัตว์น้ำเป็นแหล่งอาหารและรายได้ของคนในชุมชน
ปี 2542
เกิดแนวคิดอนุรักษ์ป่า เชิงวัฒนธรรม
ป่าบุ่ง-ป่าทาม
พื้นที่ชุ่มน้ำ 650 ไร่ หนองน้ำ 21 แห่ง กุด 9 แห่ง
เป็นแหล่งหลบซ่อนโจร ลักลอบตัดไม้
เป็นพื้นที่สำคัญในตำบลดอนแรด

ข้าวโป่ง(ข้าวเกรียบ)บ้านคำไผ่ ดงมะไฟ

เป็นเมนูทำบุญเบิกบ้าน ชุมชนบ้านคำไผ่ ตำบลดงละไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร
เป็นเมนูสืบทอดมีชื่อเรียกว่า
ข้าวโป่ง ข้าวเกรียบ เขียบโป่ง
องค์ประกอบ
น้ำเครือตดหมา
น้ำมันพืช
ไข่ไก่ดิบและต้มสุก
น้ำตาลทราย
ข้าวเหนียวนึ่งสุก

"กะพ้อ"ไม้พื้นถิ่นปักษ์ใต้ที่ยังคงคุณค่าในวิถีชีวิตและพิธีกรรม

กะพ้อเป็นพันธ์ไม้ภาคใต้
พบมากบริเวณป่าพรุ ลำธารป่าดิบชื่น ลุ่มน้ำขัง พื้นที่ราบเชิงเขา
วิถีชีวิตและวัฒนธรรม
ศาสนาอิสลาม

วันฮารีรอยอ

ศาสนาพุทธ

งานบุญเดือนสิบ งานชักพระ

มี 3 ชนิด
กะพ้อนอนวัน
กะพ้อดาด
กะพ้อหนัง
ประโยชน์
ราก

ยาสมุนไพร สำหรับหญิงคลอดบุตร

ยอดอ่อน

ต้มจิ้มน้ำพริก แกงเลียง ยำ

ยอด

ห่อขนม(ต้ม) เชือกมัดต้นกล้า

ก้านใบ

เสื่อ พัด อุปกรณ์ดักลูกปลา ไซดักกุ้ง

ใบ

ห่อขนม มุงหลังคา

ลำต้น

ขนำ คานหาบ ขาโตีะ เก้าอี้