af szymon greguła 9 år siden
969
Powierzchnia przednia kręgosłupa jest utworzona przez trzony kręgów,
na powierzchni bocznej znajdują się otwory międzykręgowe dla przejścia
nerwów rdzeniowych i naczyń. Od strony grzbietowej wyrostki kolczyste
są na ogół wyczuwalne przez skórę.
Kanał kręgowy W odcinku szyjnym i lędźwiovvym na przekroju poprzecznym
ma kształt trójkątny, W części piersiowej okrągły lub sercowaty,
a W części krzyżowej sierpowaty.
Kręgosłup człowieka dorosłego nie przebiega pionowo ku dołowi, lecz
posiada wygięcia W płaszczyźnie pośrodkowej , W odcinku szyjnym i lędźwiowym wypukłością skierowane do przodu
W odcinku piersiovvym i krzyżowym wypukłością skierowane do tyłu. Znaczne wygięcia W płaszczyźnie czołowej
(scolioses) są objawami chorobowymi
Każdy kręg składa się z trzonu i łuku kręgu, które ograniczają
otwór kręgowy. Otwory wszystkich kręgów wytwarzają kanał kręgowy.
Od łuku kręgu odchodzi siedem wyrostków:
do tyłu - nieparzysty wyrostek kolczysty,
do góry - dwa wyrostki stawowe górne,
do dołu - dwa wyrostki stawowe dolne,
na boki - dwa wyrostki poprzeczne.
Kość guziczna jest kościozrostem czterech do pięciu kręgów guzicznych . Górna jej część - podstawa łączy się z kością krzyżową,
a dolna - wierzchołek stanowi dolne zakończenie kręgosłupa. Od podstawy
kości ku górze odchodzą rożki guziczne łączące się z analogicznymi
rożkami kości krzyżowej
Kość krzyżowa stanowi kościozrost pięciu kręgów krzyżowych.
Wyróżnia się na niej część górną - podstawę, część dolną - wierzchołek
oraz powierzchnię miedniczną i grzbietową, na których znajdują
się po cztery pary otworów krzyżowych miednicznych i grzbietowych. Na
powierzchni grzbietowej kości krzyżowej W płaszczyźnie pośrodkowej
występuje grzebień krzyżowy pośrodkowy, bocznie grzebień krzyżowy
pośredni i najbardziej bocznie grzebień krzyżowy boczny. Na częściach
bocznych kości krzyżowej leżą powierzchnie uchowate dla obustronnego
połączenia z kośćmi biodrowymi
Kręgi lędźwiowe (vertebrae lumbales) mają masywne trzony kształtu
owalnego lub nerkowego, małe, trójkątne otwory kręgowe, wyrostki stawowe
położone strzałkowo oraz płaski, szeroki, ustawiony W płaszczyźnie
pośrodkowej wyrostek kolczysty. Kręgi lędźwiowe W miejsce wyrostków
poprzecznych posiadają wyrostki żebrowe będące szczątkowymi żebrami,
a właściwe wyrostki poprzeczne występują W postaci wyrostków dodatkowych.
Kręgi piersiowe mają trzony kształtu owalnego,sercowatego lub okrągłego, na ich powierzchniach bocznych leżą parzyste
dołki żebrowe górne i dolne dla stawowego połączenia z głowami żeber.
jedynie trzony XI i XII kręgu mają po jednej parze dołków żebrowych.
Powierzchnie stawowe wyrostków stawowych kręgów piersiowych leżą W płaszczyźnie czołowej, wyrostki kolczyste, na końcach niepodzielone,zachodzą na siebie dachówkowato, a otwory kręgowe są kształtu okrągłego.Na Wyrostkach poprzecznych znajdują się dołki żebrowe wyrostków
poprzecznych dla połączenia z guzkami żeber.
Kręgi szyjne , najmniejsze z kręgów przedkrzyżowych,
mają trzony w kształcie prostopadłościanu, duże W stosunku do trzonu; trójkątne otwory kręgowe; powierzchnie stawowe położone skośnie pomiędzy płaszczyzną poziomą a czołową; otwory W Wyrostkach poprzecznych
i wyrostek kolczysty, przeważnie podzielony przy końcu na dwie części.
Siódmy kreg szyjny - kręg wystający
ma długi, niepodzielony wyrostek kolczysty
Drugi
kręg szyjny - kręg obrotowy wyróżnia się zębem leżącym na górnej
powierzchni trzonu, a służącym do połączenia z pierwszym kręgiem
szyjnym. Na kręgu obrotowym wyrostki stawowe górne są zastąpione powierzchniami stawowymi górnymi
kręg szczytowy nie ma trzonu, składa się
z łuków przedniego i tylnego połączonych częściami bocznymi, na których
znajdują się dołki stawowe górne dla połączenia z kością potyliczną
oraz dołki stawowe dolne dla połączenia z drugim kręgiem szyjnym
staw dolny głowy tworzą cztery stawy: dwa nieparzyste - stawy szczytowo-obrotowe pośrodkowe przedni i tylny, położone do przodu oraz tyłu zęba kręgu obrotowego, a także dwa symetryczne - stawy szczytowo-obrotowe boczne.
Do więzozrostów stawu szczytowo-obrotowego należą więzadła:
krzyżowe kręgu szczytowego, vvierzchołka zęba, skrzydłowate oraz błona
pokryvvająca. Elementy te przebiegają nie tylko nad stawem szczytowo-
-obrotowym, lecz także nad stawem szczytowo-potylicznym, Wzmacniając
również i to połączenie.
Staw dolny głowy jest stawem śrubowym; występuje w nim ruch obrotowy
dokoła osi podłużnej zęba wraz z ruchem postępowym wzdłuż tej
osi.
tworzą powierzchnie stawowe górne
kręgu obrotowego, które stanowią główki stawowe oraz dołki stawowe
dolne kręgu szczytowego, będące panewkami stawowymi
utworzony przez powierzchnię
stawową tylną zęba kręgu obrotowego, stanowiącą główkę stawową
i chrząstkę włączoną W Więzadło poprzeczne kręgu szczytowego, będącą
panewką stawową.
utworzony przez powierzchnię
stawową przednią zęba kręgu obrotowego, stanowiącą główkę stawową
i dołek zęba na łuku przednim kręgu szczytowego, będący panewką stawową.
Staw szczytowo-potyliczny czyli staw
górny głowy jest stawem symetrycznym łączącym kłykcie kości potylicznej
- tworzące główki stawowe, z dołkami stawowymi górnymi kręgu szczytowego - tworzącymi panewki stawowe. Należy do stawów elipsoidalnych.
Przestrzeń pomiędzy kością potyliczną a kręgiem szczytowym zamykają błony szczytowo-potyliczne przednia i tylna, przyczyniające się również do wzmocnienia omawianego połączenia.
W stawie tym możliwe są ruchy względem wielu osi, z których Wyróżnia
się ruchy zgięcia głowy do przodu i ku tyłowi oraz zgięcia głowy na bok . Połączenie powyższych ruchów daje ruch obwodzenia.
Stawy międzykręgowe
występują w liczbie dwudziestu trzech, pomiędzy wyrostkami
stawowymi górnymi i dolnymi sąsiadujących kręgów.
Są stawami płaskimi, lecz ich ilość umożliwia ruchy kręgosłupa W dość dużym zakresie.
Połączenie przedkrzyżowego odcinka kręgosłupa z kością krzyżową
nie różni się od innych połączeń między kręgami prawdziwymi.
Połączenie kości krzyżowej z kością guziczną zazwyczaj jest chrząstkozrostem
mogącym kostnieć W wieku późniejszym, a wzmocnionym Więzadłami
krzyżowo-guzicznymi: brzusznym, bocznym oraz grzbietowymi, powierzchownym i głębokim.
Chrząstkozrosty kręgosłupa występują W postaci krążków międzykręgowych. Są to chrząstki łączące trzony sąsiadujących kręgów i zachowujące ich kształt.
Krążek międzykręgowy składa się:
''części obwodowej - pierścienia włóknistego
''części centralnej - jądra miażdżystego.
W obrębie kręgosłupa znajdują się dwadzieścia trzy krążki międzykręgowe.
Najwyżej położony jest krążek pomiędzy II i III kręgiem szyjnym, najniżej pomiędzy V kręgiem
lędźwiowym i kością krzyżową.
Chrząstkozrosty w wieku dziecięcym i młodzieńczym łączą kręgi
krzyżowe W kość krzyżową, a kręgi guziczne W kość guziczną. W wieku
późniejszym chrząstkozrosty zostają zastąpione kościozrostami.
Lączą sąsiadujące kregi
Więzadła żółte
lączą luki sąsiednich kregów, zamykając od tylu kanal kregowy (wiezozrosty spreżyste)
Więzadła międzykolcowe
lączą zwrócone do siebie brzegi wyrostków kolczystych sąsiadujących kregów
Więzadła międzypoprzeczne
leżą pomiedzy wyrostkami poprzecznymi sąsiadujących kregów
Lączą wiele kregów
Więzadło nadkolcowe
rozpoczyna si na wyrostku kolczystym VII krgu szyjnego (przebiega w przedlużeniu wiezadla karkowego na wyrostkach kolczystych wszystkich kregów) kończąc na grzebieniu krzyżowym pośrodkowym kości krzyżowej
Więzadło karkowe
Rozpoczyna si na kości potylicznej do tyu od otworu wielkiego, lączac ze sobą wyrostki kolczyste kregów szyjnych.
Więzadło podłużnie tylne
Rozpoczyna się na kości potylicznej do przodu od otworu wielkiego i przebiega na tylnej powierzchni trzonów kręgów, oraz krążków międzykręgowych
Kończy sie w kanale krzyżowym kości krzyżowej
Ogranicza ruchy kregosupa do przodu
Więzadło podłużne przednie
Rozpoczyna się
na kości potylicznej do przodu od otworu wielkiego i przebiega na przedniej powierzchni trzonów kręgów, oraz krążków miedzykregowych
Kończy sie na powierzchnii miednicznej kości krzyżowej
Ogranicza ruchy kregosupa do tylu
