NERBIO SISTEMA ETA SISTEMA ENDOKRINOA

Gizakia funtzio asko bete

mugitu

arnastu

jan

Betetzaeko

harremanetan

kanpo ingurunearekin

berne ingurunearekin

Informazioa jaso

erantsunak prestatu

Bi sistema

Nerbio sistema

Nebio ehunez osatua

Erantzun laburrak eta lasterrak

Nerbio bulkaden bidez

Nerbioetan zehar sabaldu

Sistema endokrinoa

Guruin endokrinoz osatua

Erantzun geldoak, iraunkorrak

Mezulari kimikoen bidez (hormonak)

Odolan zehar mugitu

Koordinazioaren osagaiak

Estimuluak hauteman

Nerbioguneetara igortu

Zentzumen organoak

Estimulua

Gorputzaren erantzuna sorrarazteko gai

Informazioa

jaso

prozezatu

erantzunak prestatu

Erantzuna eman

Bi efektore

Giharra/muskuloa

motorra denean

mugimendua eragin

Guruina

jariatzailea denean

substantzia bat jariatu

Estimulua

hartzailea

nerbiogunea

Erantzuna

efektorea: giharra

erantzun motorra

efektorea: guruina

erantzun jariatzailea

Bi zelulaz osatuta

neuronaz

Glia-zelulaz

Seinaleak jaso

igortu

Nerbio bulkaden bidez

Neuronaren osagaiak

Zelula mintza

Izar forma

Gorputz zelularra/soma

Nukleoa

organuluak

Luzapenak

Dendritak

ugariak

laburrak

oso adarkatuak

Nerbio bulkada jaso

Axoia

oso luzea bakarra

muturrean adarkatuta

bidez neurona bat besteari bulkada

Nerbio bulkada

norantza berean

dendritan sortu uhin elektronikoa

neurona osoan ibili

axoia zehar atera

Neuronak

ez elkar ukitu

eremua

sinapsia

Neurotsamisoreak

substantzia kimikoak

igortu

Bulkada muturrera

eremu sinaptikoa askatu

Neuronaren dendritari lortu

Azkena beste bulkada

Funtzioen arabera

Sentimen neuronak

informazioa NSZ eraman

entzefalorantz, bizkarrezur muinerantz

Neurona motorrak

erantzunak efektoreraino

giharrak uzkurtu

guruinak jariatu

Elkartze neuronak/interlokutoreak

s.neuronak motorrekin lotu

neuronen artean tartekatuta

neuronak babestu funtzio gisa

isolatu

elikatu

Kanpoko eta barneko estimuluak kontrolatu

Erantzunak prestatu

Atalak

Entzefaloa

Bizkarrezur muina

Babestu

meninge

hiru mintz

likido zenfalorrakideoak

Bi atalez

hiru osagai

bi hemisferio

gainazal tolestua

funtzioak

kontziente

pentsamendu, oroimen, hizkuntza, hikazkuntza

boorondate jarduerak

gorputzaren mugimenduak,lo,gose eta egarri

borondatezko mugimenduak koordinatu

orekaz

Bizkarrezur-erreboila

Bizkarrezur muinari lotuta

oharkabeko funtzioak kontrolatu

Ekintza erreflexuak kontrolatu

Neuronen luzapena

nerbio zuntzak

Zuntzak elkarturik

nerbioak

NSZ

jaio

gorputzean

adarkatu

banandu

Bi sistema

Nerbio-sistema somantikoa

mugimendua

eskeleto giharrez

Nerbio-sistema autonomoa

Ez garunaren mendean

Oharkabean, inkontzienteki eta autonomikoki

funtzioak eragin

Borondatezko jarduerak kontzienteak

eragina

Bi azpisistema handietan

Sinpatikoa

jarduera egoetarako prestatu

Parasinpatikoa

atseden egoeretarako prestatu

Koordinazio sistema

Lotura handia

Nerbio sistemarekin

elkarren mendekoak

Gorputz osoan bananduta

Guruinen sortaz osatuta

Hainbat tokitan

ez elkar lotuta

organoak

guruinak

Guruin endokrinoak

jariaketa

odolera

Hormonak deritze

substantzia kimikoa sintetizatu

Sortuta

Odolera

odol hodietan bidez

gorputzera garraiatu

Ekintza

zelula

jakinetan

organo

Jarmuga zelula/organoak

Mezulari kimikoak

sintetizatutako lekua

urrun funtzioak

erantzun geldoagoak

Iraunkorragoak

funtzioa beteta

harin degradatu

Oxitozina

umetokiaren uzkurdura aktiatu

ugatzetan esnearen sorketa estimulatu

Hazkuntza hormona

hezurren kazkuntza estimulatu

Tiroxina

gorputzaren metabolismoa erreguiatu

Kaltzitonina

odoleko kaltzio mailak murriztu

hezurretako kaltzio mailak handitu

Adrenalina

giharren jarduera gogorra sustatu

arrisku egoetarako prestatu

Intsulina

odoleko glukosa maila murriztu

Glukagoia

odoleko glukosa-maila handitu

Teatosterona

sexu organoen eta bigarren maileko sexu ezaugarrien garapenean

ezpermatozoideen ekoizpenean parte hartu

sexu organoen eta bigarren maileko sexu ezaugarrien garapenean

bularraren garapena, pubiseko ilearenean, koipea aldaketan metatzean

obulutegietako zikloa erregulatu

gorputza haurdunaldirako prestatu

Garunaren kontrolpean

Erantzuna

borondatezkoa

kontzientea

Garunean prestatu

soinua

entzun

biratu

orratz bat ziztatu

eskua kendu

erantzuna

ez borondatezkoak

ez kontrolatu

erreflexuan

gorputza oharkabeko erantzuna

Bizkar muina prestatu

arku erreflexua

nerbio egituraren bidez

osagaiak

hartzailea

estimulua hartu

larruazala

sentimen neurona

bizkarrezur muinera eraman bulkada

elkartze neurona

bizkarrezurrean egon

harremanetan

sentimen neurona

neurona motorra

neurona motorra

erantzun efektoreraino

efektorea(giharra)

mugimendua egin

uzkurtu

besoa mugitu

Hormonek

multso txikietan bete

Funtzioa egin

deuseztatu

Ez etengabe jariatu

Mekanizmoa etendu

Hormonen kantitatea

etendu jariaketa

Hormonaren jarduera

Erregulazioa

atzeraelikadura negatiboa

feedbacka

Bitartez

NSZ kontrolatu mekanismoa

hipotalamoa

hipofisia

Kantitate egokia

aukera

Janaketa eragin

Sistema termostatoaren funtzionamendua

antzekoak

Asaldura fisikoak edo organikoak

gaixotasun infekziosoak

garuneko arterien buxadura edo haustura

kolpeak

gaixotasun neurodegeneratiboak

Alzheimerra

parkinsona

Bizi-zirkulazio arauak betetzea

Antsietatea

Arreta falta eta hiperaktibitatea

Depresioa

Eskizofrenia

Asaldura obsesio-konpultsiboa

Nerbio sistemaren aztura osagarriak

Tiroideko gaixotasunak

Nanismoa eta hipofisi-gigantismoa

Diabetesa

1 motakoa

2 motakoa