Entzefaloak eta bizkarrezur muinak osatzen dute.
Garezurrak eta bizkarrezurra dira organo horien kanpoko babesak.
Meninge izeneko hiru mintzek eta likido zefalorrakideoak ere babesten dituzte nerbio-zentruak.
Bi atalez osaturik dago:
Entzefaloa: hiru osagai nagusi ditu:
Garuna:
Bi ereduz osatuta dago.
Gainazala oso tolestuta dago.
Funtzioak:
KONTZIENTE egiten da hartzaileek hartutako informazioa.
BORONDATEZKO JARDUERAK zuzentzen dituzten aginduak prestatzen ditu.
PENTSAMENDU, OROIMEN, HIZKUNTZA, IKASKUNTZA eta abarren arduraduna da.
GORPUTZAREN MUGIMENDU, LO, GOSE eta EGARRI bizi-funtzioen arduraduna da.
Zerebeloa
Borondatezko mugimenduak (oinez ibiltzea,…) koordinatzen ditu.
Gorputzaren orekaz arduratzen da.
Bizkarrezur-erraboila
Bizkarrezur-muinari lotuta dago.
Oharkabeko funtzioak kontrolatzen ditu: bihotz-taupadak, birika-aireztapena, doministikuak, zotina, oka, mugimendu peristaltikoak,…
Bizkarrezur-muina
Ekintza erreflexuak kontrolatzen ditu, hala nola, zerbaitek ziztatzean eskua kentzea.
Hemen neuronen luzapenak elkartu egiten dira NERBIO-ZUNTZAK osatzeko.
Zuntzak, sortetan elkarturik, NERBIOAK osatzen dituzte.
Nerbioak nerbio-sistema zentralean jaio eta gorputz osoan zehar adarkatu eta banatzen dira.
Bi sistema bereizten dira:
Nerbio-sistema somatikoa
Gorputzaren mugimenduan esku hartzen du.
Eskeleto-giharrek (borondatez kontrolatuak) osatzen dute.
Nerbio-sistema autonomoa
Ez dago garunaren menpean.
Oharkabean, inkontzienteki eta automatikoki betetzen diren gorputzaren oinarrizko funtzioak eragiten ditu: bihotz-taupadak, biriketako mugimendua edo guruin-jariaketak.
Borondatezko jarduera kontzienteak eragina izan dezake funtzio horietan.
Bi azpisistema handitan banatzen da, antagonikoak eta osagarriak direnak:
Sinpatikoa: jarduera-egoeretarako prestatzen du gorputza.
Parasinpatikoa: atseden-egoeretarako prestatzen du.