DIGESTIO APARATUA
AHOA
Elikagiak hodian sartzeko barrunbea da. Zenbait organoz dago osaturik:
Hortzak
Elikagaiak mastekatzeko erabiltzen ditugu.
Atal nagusiak
Dentina edo bolia
Esmaltea
Hortz-mamia
Zementua
Hortz motak
Ebakortzak
Elikagaia ebakitzen dute. 8 dira
Letaginak
Urratu egiten dute elikagaia. 4 dira.
Aurreko eta atzeko aginak
8 eta 12 dira. Elikagaiak txikitu eta xehatu egiten dituzte.
Mihia
Elikagaiak listuaz nahasten ditu, alde batetik bestera eramaten, hortzek beren lana egin dezaten. Gainera, elikagaiak faringerantz bultzatu, soinuak artikulatu eta dastamen organoa da.
FARINGEA
Ahoaren eta hestegorriaren artean dago. Epigloti izeneko balbula dauka. Bere funtzioa da irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixten du, elikadura-boloa trakean sar ez dadin.
HESTEGORRIA
Faringetik urdaileraino doan hodia da. Mugimendu peristaltikoen bitartez, elikadura-boloa faringetik urdailerantz mugitzen ditu eta ez alderantziz.
URDAILA
“J” itxurako poltsa bat da. Bere sarrerak kardia izena du, eta etengabe egoten da zabalik. Bere irteera piloro izenaz ezagutzen da. Urdailan bi ekintza garrantzitsu gertatzen dira:
Ekintza mekanikoa
Elikadura-boloak 3-4 ordu ematen ditu irabiaketan, birrintzen jarraitzeko. Digestio mekanikoa urdailean amaitzen da.
Ekintza kimikoa
Urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute; honek bi osagai nagusi ditu:
Azido klorhidrikoa:
Substantzia bakterizida izateaz gain, kimikoki eragiten dio elikadura-boloari.
Pepsina:
Proteinak hasten da deskonposatzen, zati txikiagoak sortuz.
Urdailean gertatutako ekintzari esker, elikadura-boloa kimo izeneko ahi erdi likido bihurtzen da. Piloroan zehar, pixkanaka pixkanaka, heste meharrera igaroko da.
HESTE MEHARRA
8 m-tako luzera eduki dezake. Duodenoan amaitzen da digestio kimikoa, eta mantenugaien xurgapena gertatzen da.
pilorotik datorren kimoa jasotzen du, digestio kimikoa amaitzeko. Prozesu honetan organo batzuk hartzen dute parte:
Jejunoa
Ileona
HESTE LODIA
Xurgatu gabeko substantziak heste lodirantz pasatzen dira, hestearen mugimendu peristaltikoen bidez
Hesteitsua
ileonarekin dago komunikaturik. Hesteitsutik apendize bermiforme izeneko organoa irteten da. Itxuraz, ez du inolako harremanik digestioarekin.
Ondestea
Kolona
1,5 m-tako hodi honek hiru zati ditu: goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona. Prozesu garrantzitsuak burutzen ditu:
Ia ur guztia eta gatz mineralak zurgatzen ditu odolerantz. Horrela, digestioaren hondarrak gero eta solidoago bihurtzen dira, gorotzak osatuz.
Bakteria sinbionteak bizi dira kolonean. Beren elikadurarako guk xurgatu gabeko zenbait hondar aprobetxatzen dituzte. Guretzat zenbait bitamina sortzen dituzte. Beren nutrizioan heste-gasak sortzen dituzte.
Kolonean ez dago digestiorik.
UZKIA
Digestio-aparatuaren amaierako irekidura da. Gure borondateak erabakitzen du noiz kanporatu gorotzak, uzki-esfinterra zabalduz.