NERBIO SISTEMA

Harreman funtzio bidez informazioa jaso eta erantzunak prestatzen ditugu.

BI SISTEMA MOTA DAUDE:

NERBIO-SISTEMA

SISTEMA ENDOKRINOA

OSAGAIAK

HARTZAILEAK

Estimulua hartu eta nerbio gunera eraman

NERBIOGUNEA

Informazioa jaso eta prozesatzen du eta erantzunak prestatu.

EFEKTOREA

Giharra edo muskulua

Erantzuna MOTORRA denean: MUGIMENDUA sortzen da.

Guruina

Erantzuna jariatzailea denean: substantzia JARIATZEN du.

Entzefaloak eta bizkarrezur muinak osatzen dute.

Garezurrak eta bizkarrezurra dira organo horien kanpoko babesak.

Meninge izeneko hiru mintzek eta likido zefalorrakideoak ere babesten dituzte nerbio-zentruak.

Bi atalez osatuta dago

ENTZEFALOA

Hiru atalez osatuta

GARUNA

Bi eredu edo hemisferioz osatuta dago

Gainazala oso tolestuta dago

Funtzioak

Kontziente egiten da hartzaileek hartutako informazioa.

Borondatezko jarduerak zuzentzen dituzten aginduak prestatzen ditu.

Pentsamendu, oroimen, hizkuntza, ikaskuntza eta abarren arduraduna da.

Gorputzaren mugimendu, lo, gose eta egarri bizi-funtzioen arduraduna da

ZEREBELOA

Borondatezko mugimenduak koordinatzen ditu.

Gorputzaren orekaz arduratzen da

BIZKARREZUR-ERRABOILA

Bizkarrezur-muinari lotuta dago

Oharkabeko funtzioak kontrolatzen ditu

BIZKARREZUR-MUINA

Ekintza erreflexuak kontrolatzen ditu, hala nola, zerbaitek ziztatzean eskua kentzea

Hemen neuronen luzapenak elkartu egiten dira nerbio-zuntzak osatzeko

Zuntzak, sortetan elkarturik, nerbioak osatzen dituzte

Nerbioak nerbio-sistema zentralean jaio eta gorputz osoan zehar adarkatu eta banatzen dira

Bi sistema bereizten dira

Nerbio-sistema somatikoa

Gorputzaren mugimenduan esku hartzen du.

Eskeleto-giharrek osatzen dute

Nerbio-sistema autonomoa

Ez dago garunaren menpean

Oharkabean, inkontzienteki eta automatikoki betetzen diren gorputzaren funtzioak hauek dira: bihotz-taupadak, biriketako mugimendua edo guruin-jariaketak.

Bi azpisistema handitan banatzen da:

Sinpatikoa

Jarduera-egoeretarako prestatzen du gorputza.

Parasinpatikoa

Atseden-egoeretarako prestatzen du.

BI ZELULA MOTA

NEURONAK

Seinaleak jaso eta igortzen dituzte. Seinaleok nerbio-bulkadaren bidez igorten dira. Neuronen osagaiak:

ZELULA-MINTZA

Izar baten forma du.

SOMA

Nukleoa eta organulu gehienak daude

LUZAPENAK

Dendritak

Ugariak, laburrak eta oso adarkatuak dira

Axoiak

Oso luzea den luzapen bakarra, muturrean dago adarkaturik

Neuronek ez dute elkar ukitzen, eta sinapsia esaten zaion bereizketa eremu bat dago haien artean. Neurotransmisoreak izeneko substantzia kimikoen bidez igortzen da nerbio-bulkada sinapsian zehar

SENTIMEN NEURONAK

hartzaileek hartutako informazioa nerbio-sistema zentraleraino eramaten dute

NEURONA MOTORRAK

Erantzuna nerbio-sistema zentraletik efektoreetaraino bidaltzen dute

ELKARTZE-NEURONAK EDO INTERNEURONAK

Sentimen-neuronak motorrekin lotzen dituzte

GLIA-ZELULA

Neuronen artean daude tartekatuta. Beren funtzioak neuronak babestu, isolatu eta elikatzea dira.